Anglia, rok 1825.
Powstaje pierwsza publiczna linia kolejowa. Silnik parowy i kłęby dymu. Z wprowadzeniem tego genialnego wynalazku sieć torów rozwija się w zawrotnym tempie na całym świecie.
Niemcy, rok 1891.
Po Wystawie Elektryczności we Frankfurcie w 1891 r. Saksońska Kolej Królewska decyduje o budowie infrastruktury elektrycznej na stacji Dresden.
Komu zostanie powierzone to pionierskie zadanie?
Wybór pada na Friedricha Richarda Ulbrichta
Richard był synem rzeźbiarza i królewskiego grawera monet Karla Friedricha Christiana Ulbrichta oraz jego żony Rosalie Emmy Bosse. Po ojcu odziedziczył wrodzone poczucie precyzji i dokładności. Ukończył Szkołę Techniczną w Saksonii (poprzednik Politechniki w Dreźnie) i zdobył w 1870 r. doktorat na Uniwersytecie w Jenie. Po krótkim okresie w Saksońskim Zarządzie Budowy Dróg, wstąpił do Służby Kolejowej, do działu telegraficznego i bezpieczników. Tam, napędzany przez swój dociekliwy umysł, wprowadzał różnorodne ulepszenia techniczne. Wykorzystując swoją wiedzę i praktykę, wykładał równolegle od 1883 do 1910 r. w Królewskim Saksońskim Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie w dziale inżynierii. Najpierw jako profesor honorowy zagadnień telegraficznych, telefonicznych i sygnałowych. W 1890 roku został mianowany profesorem zwyczajnym.
Pasja i rzetelna wiedza
Miał do dyspozycji prąd elektryczny i żarówkę, rewolucyjny wynalazek który na masową skalę zaczęto produkować zaledwie 12 lat wcześniej. Zadanie jak najskuteczniejszego oświetlenia dworca było wyzwaniem, które Ulbricht podjął z zapałem. Przy jego skłonności do dokładności nic dziwnego, że prowadził w tym celu badania fotometryczne. Zauważył wkrótce, że w wydrążonej kuli oświetlenie ścian jest proporcjonalne do całkowitego strumienia światła źródła światła. Tak powstał pierwszy fotometr kulisty, znany dziś głównie jako kula Ulbrichta. Podczas gdy sam twórca pracował ze sferą o średnicy 50 cm, prof. Gorges z tej samej Politechniki w 1904 r. zbudował przyrząd o średnicy 3,5 m. W 1906 r. ta metoda pomiarowa została oficjalnie uznana i włączona do norm dotyczących pomiarów fotometrycznych.
Czy tylko światło?
Ulbricht był także członkiem Komisji Nadzoru czuwającej nad tramwajami elektrycznymi. Wprowadził pantografy i prowadził badania nad wykorzystaniem prądów doziemnych do napędzania kolei elektrycznej. 1 października 1910 roku, został wybrany Dyrektorem Generalnym Królewskich Saskich Kolei Państwowych. Zmodyfikował metodę testów umiejętności psychotechnicznych dla maszynistów i wprowadził je w Dreźnie.
W 1910 r. uzyskał doktorat honoris causa na Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie.
Po przejściu na emeryturę w 1919 roku pisał w następnych latach książki, w tym kilka o tematyce pomiarów w kuli całkującej.
13 stycznia 1923 r. Ulbricht zmarł w Dreźnie, mieście w którym się urodził i któremu oddał całą swoją duszę odkrywcy.
Źródło zdjęcia naszego celebryty: Der elektrische Betrieb, 21. Jahrgang, 4. Heft (24. Februar 1923), S. 48
Dziękuję za to krótkie opracowanie dokonań wielkiego człowieka – celebryty, jak go Pan określił (mam nadzieję, że z przymrużeniem oka). Pokazuje ono jak wiele nasza techniczna cywilizacja zawdzięcza tysiącom podobnych bohaterowi tego szkicu ludziom i jednocześnie jak mało wiemy o ich życiu, pracy i wpływie na naszą rzeczywistość… Zmusza też do refleksji. Chyba coś jednak poszło nie tak z tym postępem, skoro znakomitościami są nie ci, którzy winni nimi być.
Dla mnie kula Ulbrichta to genialny wynalazek w swojej prostocie (zasadzie działania, nie konstrukcji). Dziękuję za docenienie jego osoby.