Okulary z filtrem światła niebieskiego – hit czy kit

No i jest! Długo oczekiwany test okularów blokujących niebieskie światło. Jakiś czas temu na naszym blogu ukazał się artykuł Czy Twoje okulary przeciwsłoneczne chronią Cię przed UV? Zdobył on ogromną popularność i wiele osób domagało się testu okularów z filtrem światła niebieskiego (tzw. blokerem światła niebieskiego). Dzięki uprzejmości jednej z firm dostaliśmy do testów kilka par okularów. Nie będziemy się tutaj rozwodzić nad jakością wykonania, wygodą użytkowania, akcesoriami czy designem. Chcemy sprawdzić, czy testowane okulary spełniają swoje zadanie. A co takiego mają robić? O tym dowiesz się z dalszej części artykułu.

Bezsenność przed ekranem

„Jaki smartfon Państwo polecają, który emituje najmniej niebieskiego światła (mąż ma problem z zasypianiem)?”, „Ile godzin można spędzać moje dziecko przed komputerem, aby nie miało problemu z zaśnięciem?”, to jedne z najczęściej zadawanych nam pytań. Można powiedzieć, że plaga bezsenności jest bardzo powszechna. Wielogodzinne ślęczenie przed ekranem (komputer, telefon, telewizor), sztuczne oświetlenie (w szczególności chłodne barwy światła), miasta oświetlane przy pomocy źródeł LED (4000K-5000K), te wszystkie czynniki powodują zaburzenia naszego rytmu dobowego. Światło niebieskie to jedna ze składowych światła białego. Co ważne, stanowi bardzo dużą składową światła naturalnego i jest nieodłącznym naszym towarzyszem.

Na wstępie warto sobie usystematyzować wiedzę o świetle niebieskim. Poniższy wykres przedstawia umowny podział widma światła.

Rys. 1 Widmo słoneczne światła 200nm-1050nm

Dzieląc włos na czworo możemy dokonać podziału samego światła niebieskiego na dwa rodzaje:

– niebiesko-fioletowe (400nm ÷ 450nm) – światło niebieskie emitowane głównie w procesie produkcji światła białego przez diody LED oraz korzystające z tej technologii ekrany telewizorów, monitorów i smartfonów. Ta długość fali odpowiedzialna jest głównie za zmęczenie wzroku, suchość oka, a także może zwiększyć ryzyko zaćmy i zwyrodnienia plamki żółtej.

– niebiesko-turkusowy (450nm ÷ 500nm) – światło niebieskie odpowiedzialne za jakość snu, nastrój i samopoczucie.

Rys. 2 Wpływ światła niebieskiego

W ludzkim oku znajdują się receptory melatoninowe. Duża ilość światła w zakresie 450nm ÷ 500nm powoduje spadek melatoniny w organizmie, a co za tym idzie pobudzenie lub inaczej rzecz ujmując problemy ze snem. Poniższy wykres pokazuje rytm okołodobowy człowieka w odniesieniu do poziomu hormonu melatoniny.

Rys. 3 Wpływ melatoniny na rytm okołodobowy człowieka

Warunki testowania

Test przeprowadzono w słoneczny bezchmurny dzień w stałych warunkach oświetleniowych. Do pomiaru posłużył nam spektrometr Spectis 5.0 touch firmy GL Optic wraz z oprogramowaniem laboratoryjnym Spectrosoft i specjanie przygotowaną przejściówką. Zakres pomiarowy to 200nm ÷ 1050nm. Ponieważ pomiar kilku par okularów zabrał trochę czasu wszystkie wyniki zostały odniesione do pomiaru wzorcowego.

Rys. 4 Sprzęt pomiarowy firmy GL Optic

Poniżej przedstawiono widmo światła przyjęte jako referencyjne w dniu wykonywania pomiarów tj.  23.07.2019

Rys. 5 Referencyjny pomiar widma słonecznego 23.07.2019

Temperatura barwowa światła wyniosła 6431 K.

Dodam jeszcze, że w przypadku wyceny nie były brane pod uwagę koszty transportu oraz wersje okularów z soczewkami korekcyjnymi (bo i takie występowały).

 Jak okulary z filtrem zmieniają postrzeganie barw?

W przypadku okularów, które zmieniają w znaczny sposób postrzeganie rzeczywistości, pojawia się podstawowe pytanie: czy ich stosowanie jest zawsze bezpieczne? Pewnie wszystkim aktywnym użytkownikom samochodów zaświeciła się w głowie czerwona lampka. Skoro mamy tutaj do czynienia z filtrem, to w jaki sposób będziemy postrzegać sygnalizację świetlną? Czy można używać okularów z filtrem niebieskim w czasie prowadzenia pojazdów?

Na to pytanie również staraliśmy się odpowiedzieć w tym artykule. Okulary zostały poddane testowi poprzez zastosowanie zabawkowej sygnalizacji świetlnej symulującej prawdziwy semafor. Poniżej przedstawiamy stanowisko do badania rozpoznawalności barw sygnalizacji świetlnej.

 

semafor

Rys. 5a stanowisko do badania sygnalizacji świetlnej

Myślę, że uzyskane wyniki będą bardzo interesujące. Tak wyglądała sekwencja sygnałów świetlnych bez zastosowania okularów.

 

Rys. 5b Semafor bez zastosowania okularów

Okulary blokujące światło niebieskie – wielki test czas zacząć!

Oto i pierwsze okulary w naszym teście. Model EYESHIELD. Przybliżony koszt to 499 zł.

Rys. 6 Okulary model EYESHIELD

Okulary charakteryzuje lekko czerwonawy odcień soczewek.

Oto jak wyglądało tłumienie światła niebieskiego.

Rys. 7 Charakterystyka filtrowania widma okularów EYESHIELD

Widać, że cała zawartość widma z zakresu światła niebieskiego została ograniczona. Filtrowanie jest dość głębokie i podchodzi pod zakres 600 nm. Temperatura barwowa po filtrze wynosi 1060 K.

 

Pora sprawdzić jak odbierane będą światła sygnalizacji świetlnej.

Rys. 7a Semafor z zastosowaniem okularów EYESHIELD

Postrzegane otoczenie jest bardzo czerwonawe, a światło zielone jest na pograniczu żółtego.

 

 

Kolejne okulary w naszym teście. Model Ra Optics. Przybliżony koszt to 129 $ (ok. 507 zł).

Rys. 8 Okulary model Ra Optics

Okulary charakteryzuje czerwono-pomarańczowy odcień soczewek.

Oto jak wyglądało tłumienie światła niebieskiego.

Rys. 9 Charakterystyka filtrowania widma okularów Ra Optics

Widać, że cała zawartość widma z zakresu światła niebieskiego została ograniczona. W porównaniu do pierwszego modelu ograniczają delikatnie mniej światła w okolicach 550 nm co przekłada się na wyższą temperaturę barwową, która wynosi 1432 K.

Postrzeganie sygnalizacji świetlnej wyglądało następująco:

Rys. 9a Semafor z zastosowaniem okularów Ra Optics

W tym przypadku kolory sygnalizacji są już bardziej wyraźne.

Następne okulary to model ALIEXPRESS B806. Przybliżony koszt to 5,99 $ (ok. 24 zł).

Rys. 10 Okulary model ALIEXPRESS B806

Okulary charakteryzuje pomarańczowy odcień soczewek.

Tłumienie światła niebieskiego wyglądało w następujący sposób.

Rys. 11 Charakterystyka filtrowania widma okularów ALIEXPRESS B806

Tym razem część światła z zakresu niebieskiego została przepuszczona. Dotyczy to także szkodliwego 400nm ÷ 450nm. Przełożyło się to na wyższą temperaturę barwową, która wynosi 2123 K.

W taki sposób postrzegamy sygnalizację świetlną:

Rys. 11a Semafor z zastosowaniem okularów ALIEXPRESS B806

Kolory są już wyraźnie rozróżnialne.

 

Kolejny model to EVOLUTION ORANGE. Przybliżony koszt to 68 zł.

Rys. 12 Okulary model EVOLUTION ORANGE

Są to okulary jednorazowe przeznaczone do ochrony przed lampą polimeryzacyjną. Lampa ta ma zastosowanie w stomatologii oraz przemyśle. Służy do utwardzania różnych materiałów, np. plomb lub klejów. Okulary charakteryzuje pomarańczowy odcień soczewek oraz ochronny kształt (bardziej dopasowany do owalu twarzy).

Tłumienie światła niebieskiego wyglądało w następujący sposób:

Rys. 13 Charakterystyka filtrowania widma okularów EVOLUTION ORANGE

Tutaj, podobnie jak w pierwszym i drugim przypadku, mamy totalne ograniczenie światła niebieskiego i części z zakresu do 550nm. Temperatura barwowa wyniosła 1729 K.

 

A tak postrzegamy sygnalizację świetlną:

Rys. 13a Semafor z zastosowaniem okularów EVOLUTION ORANGE

Różnica w porównaniu z poprzednimi okularami jest niewielka.

 

Następny model w naszym teście to UVEX – PHEOS – YELLOW. Przybliżony koszt to 35 zł.

Rys. 14 Okulary model UVEX – PHEOS – YELLOW

Są to okulary ochronne, które zapewniają głównie ochronę w zakresie UV. Filtrują także część światła niebieskiego. Okulary charakteryzuje żółty, jak nazwa wskazuje, odcień soczewek oraz bardziej ochronny kształt dopasowany do owalu twarzy.

Tłumienie światła niebieskiego wyglądało w następujący sposób.

Rys. 15 Charakterystyka filtrowania widma okularów UVEX – PHEOS – YELLOW

Tutaj widać częściowe ograniczenie światła niebieskiego. Temperatura barwowa wyniosła 4151 K.

 

 

Popatrzmy jak zmieniły się kolory semafora:

Rys. 15a Semafor z zastosowaniem okularów UVEX – PHEOS – YELLOW

Pomimo zmiany temperatury o ponad 2000K postrzegane kolory są wyraźne i prawidłowe. To oczywiście zasługa braku koloru niebieskiego w sygnalizacji świetlnej!

 

 

Następny model w naszym teście to STIG JACOBSEN C2 BLUE LIGHT PROTECTION. Przybliżony koszt to 31,80 $ (ok. 125 zł).

Rys. 16 Okulary model STIG JACOBSEN C2 BLUE LIGHT PROTECTION

Okulary charakteryzują się przezroczystymi szkłami delikatnie zmieniającymi kolor otoczenia.

Filtrowanie światła niebieskiego wyglądało w następujący sposób.

Rys. 17 Charakterystyka filtrowania widma okularów STIG JACOBSEN C2 BLUE LIGHT PROTECTION

Widać, że światło niebieskie jest ograniczane w niewielkim zakresie. Temperatura barwowa wyniosła 5321 K.

A co z postrzeganiem sygnalizacji?

 

semafor stig jacobsen

Rys. 17a  Semafor z zastosowaniem okularów STIG JACOBSEN C2 BLUE LIGHT PROTECTION

I w tym przypadku nie ma praktycznie różnicy pomiędzy sygnałami świetlnymi z okularami i bez.

Byłby to koniec naszego wielkiego testu, gdyby nie to, że na koniec lubimy sprawdzić coś nietypowego. Podobnie jak w poprzednim teście okularów UV, postanowiliśmy przetestować okulary spawalnicze.

Okulary spawalnicze LUX 102999. Przybliżony koszt to 38 zł.

 

 

Rys. 18 Okulary spawalnicze model LUX 102999

Okulary charakteryzują się głęboką czernią cool

Filtrowanie światła niebieskiego (i nie tylko) wyglądało w następujący sposób.

Rys. 19 Charakterystyka filtrowania widma okularów spawalniczych model LUX 102999

Wystąpiło całkowite ograniczenie promieniowania UV. Część światła niebieskiego jest przepuszczana, ale można by uznać, że filtr jest nawet dobrze skonstruowany, bo w większości blokuje światło niebieskie do 450 nm, a powyżej tylko w pewnym stopniu Oczywiście należy zwrócić uwagę, że maksymalna wartość przepuszczalności światła to niecałe 8%, więc generalnie mamy bardzo ograniczone całe widmo (jak to w okularach spawalniczych). Na uwagę zasługuje również ograniczenie podczerwieni (powyżej 780 nm). Temperatura barwowa wyniosła 4547 K.

 

Okulary z filtrem światła niebieskiego – podsumowanie

Jak zatem oceniam skuteczność blokowania przez badane okulary?

Pomijając okulary spawalnicze umieszczone w naszym teście jako ciekawostka, podzieliłbym je na dwie grupy. Takie, które:

  1. wycinają kompletnie światło z zakresu omawianego tutaj światła niebieskiego
  2. ograniczają je w zakresie 400nm ÷ Te drugie osobiście wydają mi się przyjemniejsze dla oka, z uwagi na dużą naturalność oglądanego świata.

Zebrałem wszystkie użyteczne informacje w tabelce.

Tab. 1 Tabela z zestawieniem wyników mierzonych okularów

Jak widać, różnice w zdolności do blokowania światła niebieskiego są znaczne.

Świat widziany jedynie w ciepłych barwach (okulary z pomarańczowymi lub czerwono-pomarańczowymi filtrami) mnie osobiście nie odpowiada. Nie jestem jednak osobą, która ma jakiekolwiek problemy z zasypianiem, a z urządzeń elektronicznych też korzystam z rozsądkiem. Dla osób, które mają problemy z zasypianiem okulary blokujące światło niebieskie mogą być dobrym rozwiązaniem.

A jak z postrzeganiem sygnalizacji świetlnej? W zależności od modelu różnice mogą być znaczne:

semafor w okularach z filtrem podsumowanie

Rys. 19a Postrzeganie semafora w okularach z filtrem – podsumowanie

Pierwsze dwie pozycje mogą stanowić zagrożenie dla prawidłowej reakcji na kolory sygnalizacji. Nie zalecałbym prowadzenia w nich pojazdów. Pozostałe wydają się być funkcjonalne.

Warto się też zastanowić na nad taką kwestią: czy promieniowanie od urządzeń elektronicznych i źródeł LED jest aż tak szkodliwe? Jak bardzo szkodzi nam praca przed monitorem?

W słoneczny dzień wartość energii jaką przyjmujemy w ciągu godziny w zakresie światła niebieskiego 400nm ÷ 500nm to 13,29 Wh/m2. Dla porównania siedząc przed laptopem (HP EliteBook 8470P 14”) z odległości 0,5m w tym samym zakresie widma w ciągu godziny uzyskamy 0,03 Wh/m2. Reasumując, musimy spędzić ponad 20 godzin przed komputerem, aby przyjąć taką samą dawkę energii jak w czasie godzinnego spaceru w słoneczny dzień. Oczywiście światło dzienne ma inne właściwości, ponieważ posiada dużą zawartość czerwieni oraz podczerwień. W procesie ewolucyjnym nasze organizmy przystosowały się w taki sposób, aby jak najwięcej czerpać z dobrodziejstw światła słonecznego i tylko nieumiejętne korzystanie z kąpieli słonecznych może nam zaszkodzić.

Należy teraz raczej zastanowić się nad efektem kumulacji bodźców. Podobno od przybytku głowa nie boli, a jednak w tym przypadku może już tak nie być. Słusznym jest zatem wprowadzanie środków zaradczych pod kątem zwiększenia produkcji melatoniny, a więc stosowanie okularów, filtrów fizycznych oraz filtrów programowych dla urządzeń elektronicznych, jeżeli spędzamy przy nich dużo czasu. Dotyczy to w szczególności osób mających problemy z zasypianiem i jeśli korzystanie z tych urządzeń zaburza nasz dobowy rytm, tzn. używamy ich w porach, kiedy należy wyciszyć bodźce i dać organizmowi odpocząć (patrz Rys. 3).

Czy wiesz, że …

Stosowanie okularów z filtrem światła UV + niebieskiego w komplecie z mocną lampą UV jest bardzo popularne w poszukiwaniu bursztynów. Zastosowanie okularów ma na celu ochronę naszego wzroku, ponieważ latarka emituje mocne światło w zakresie UV. Dodatkowo filtr okularów powoduje, że bursztyny widoczne są jako jaskrawe „świecące” punkty na tle piasku i pozostałych kamieni.

Bursztyn widoczny w świetle UV bez i z okularami z filtrem niebi...

Rys.20 Bursztyn widoczny w świetle UV bez i z okularami z filtrem światła niebieskiego

————————————————————————————————————–

Dziękujemy serdecznie Panu Sebastianowi Kilichowskiemu za dostarczenie próbek okularów.

https://eyeshield.pl/

https://www.facebook.com/dietatoniewszystko/

—————————————————————————————————————

 

Zerknij też tutaj:

Czy twoje okulary przeciwsłoneczne chronią Cię przed UV?

Zanim zainstalujesz filtr światła niebieskiego w smartfonie